Nieuws

17 oktober 2025

Het ministerie van OCW heeft de herijkte bekwaamheidseisen voor leraren ontvangen op 24 september 2025. De vakbonden FvOv, AOb en CNV, samen met het Platform Vakverenigingen Voortgezet Onderwijs en de BVMBO startten in 2024 met de herijking in opdracht van de minister.

De VO-raad is als stakeholder in het laatste deel van het proces betrokken om te reageren op conceptversies. De themacommissie Professionele Schoolorganisatie van de VO-raad is hierbij ook geraadpleegd.

Lees de herijkte bekwaamheidseisen leraren

Verbeteringen en uitbreiding

De oude bekwaamheidseisen stammen uit 2017. Deze waren onvoldoende scherp geformuleerd, zoals de Onderwijsraad eerder dit jaar ook constateerde. Er was bijvoorbeeld geen onderscheid tussen startbekwaamheid en vakbekwaamheid. Dat is in deze herijking verbeterd. Ook is een bekwaamheidsgebied ‘professioneel bekwaam’ toegevoegd, dat de bekwaamheid van leraren verbreedt naar: ‘zich kunnen verhouden tot de omgeving binnen en buiten de school’ en daarmee meer recht doet aan de breedte van het beroep.

Een andere grote wijziging is de toevoeging van de “groepsleraar 12+”. Dit is een leraar die al sinds 2006 werkzaam is in het vso, pro en in de onderbouw van het vmbo basis en kader. Hiervoor is nog geen aparte opleidingsroute en de pabo leidt niet op voor de doelgroep 12+. De herijkte bekwaamheidseisen voor dit type leraar biedt de mogelijkheid om hier stappen in te zetten.

Gesprek in de school over bekwaamheid en ontwikkeling

De herijking maakt een stuk duidelijker wat een leraar moeten weten en kunnen. Dit was een belangrijk punt in de inzet van de VO-raad voor deze herijking. Net als een duidelijker onderscheid tussen start- en vakbekwaamheidseisen. De VO-raad vindt het wel van belang dat de minister uitsluitend de startbekwaamheidseisen opneemt in het ‘Besluit Bekwaamheidseisen onderwijspersoneel’, omdat die voor de lerarenopleidingen beschrijven waar zij toe opleiden. De vakbekwaamheidseisen helpen bij de continue dialoog in de school en het gesprek met individuele medewerkers over bekwaamheid en professionele ontwikkeling. Het biedt in het bijzonder handvatten voor de verschillende aspecten in de ontwikkeling van startbekwame leraren naar vakbekwaamheid.

De scherpere startbekwaamheidseisen kunnen tevens een antwoord bieden op de zorgen die recent ook door de Inspectie van het Onderwijs in een rapport over de pabo werden benoemd over het ontbreken van bekwaamheidseisen in het curriculum van lerarenopleidingen.

De vakorganisaties benoemen zelf in het slotwoord van de publicatie dat goed gebruik van de bekwaamheidseisen een taak is voor alle betrokkenen; de (beroepsgroep van) leraren en schoolleiders, de werkgevers en de opleiders.

Eisen gelden vanaf 2027

Het nieuwe Besluit Bekwaamheidseisen onderwijspersoneel met de nieuwe bekwaamheidseisen zal pas in 2027 in werking treden. De komende tijd zal nog duidelijk moeten worden wat de herijkte startbekwaamheidseisen precies betekenen voor de lerarenopleidingen, die momenteel midden in het proces van herijking van de kennisbases zitten.

In het proces van herijking werd duidelijk dat het zinvol is om het gebruik van de bekwaamheidseisen te monitoren en doorlopend te bepalen welke aanpassingen nodig zijn. De wereld – en daardoor ook het onderwijs – verandert snel en dit heeft invloed op het vak van leraar. De VO-raad pleit ervoor om in de toekomst in dit proces ook als partijen meer gezamenlijk op te trekken vanuit ieders verantwoordelijkheid voor goed onderwijs en goede leraren.

Bron: www.vo-raad.nl